mercredi 27 octobre 2010

URBETO PROXIM PARIS

:::<<<>>>:::

Hiere pro ke la vetero esis sunoza e ke me prizas marchar, me iris a rurala urbeto, jacante nefore de mea hemo. Entote me marchis dum cirkum dek-e-du kilometri. Ica urbeto nomata Villiers sur Orge esas charmiva e lua aspekto ne modifikesis depos la komenco dil XXma yarcento. Esas ibe anciena domi, bone mantenata, sporteyi, boski, rivero e voyeti qui duktas a boski ornata per la kolori autunala ed a la rivero. E mem vasta agri kun farmodomi, segun semblo prosperanta. On havas l'impreso esar en provincala areo tre fora de la urbego di mondala importo Paris, dum ke en la realeso, ol jacas nur ye 22 kilometri de ol !
Ibe, on havus preske l'impreso ke la tempo haltis ye 80 yari ante nun, ecepte ke arivas ad ita loko, multa enmigranti de Afrikana origino. Multa de li arivis tote recente e ne savas la Franca, nome li parolas en lia Afrikana dialekti. Me questionas me, quale ica homi povos tolerar la kulturala shoko dil enmigro en tote stranjera geografial e kultural medio ? Quale on povas reaktar kande on esas totale senradikigita ? Se onu ne pozas a su tala questioni por probar solvar la problemo, on minacesas havar tre mala vekigo.
Omnakaze, esas preske amuziva pensar ke me habitas en loko de-ube me facile povas vizitar bela chefurbo, qua havas tre diversa aspekti, e samatempe me esas en la vicineso di vilajego ube la naturo esas ankore - duminstante - sendomaja ed en la sama stando ube ol esis cent yari ante nun...

:::>>><<<:::

samedi 16 octobre 2010

MIKRA INDIA EN PARIS

:::<>:::

Me deskovris ol tote hazarde. Uladie pos vizitir la charmiva urbeto Provins registragita che la mondala patrimonio di la homaro da UNESCO, me serchis plusa informi pri ca urbo che la interreto. Apud la texto pri Provins, quan me trovis, esis ulaspeca reklamo por la turismo en Francilia e Paris ipsa. Me lektis ke en Paris esis stradeto kovrita nomata paseyo Brady ube la komunaji ekmigrinta de la Indiana subkontinento reprezentesis per komerceyi e butiki e ke la atmosfero ibe esis tre Indiana. Icon me ne savis antee, e sen la interreto me probable ne informesabus pri ulo existanta en vicina urbo ma qua ne klamesas ad omna loki. Amuzive ! la globalismo posibligas plu bone konocar onua vicineso. Hodie, pro kuriozeso me iris adibe. Fakte la quartero proxim la estala fervoyo-staciono (staciono de-ube me departis por irar a la Ido-renkontro di Tübingen, cayare) esas tre markizita per la prezenteso di mult Indiani. Kande me arivis a la dicita stradeto, me konstatis ke esis turisti ibe (blanka Franci) guidata da Afrikanino ! qua explikis a li la historio e la partikulareso di ca paseyo. La komerceyi exotika adportis bunta kolori ad ica loko. Ma anke ye mea konsterno, la neteso proximeskis la neteso-nivelo di India (quankam tamen plu bona). Tala loko devus plu bone vizitesar dumsomere kande brilanta ed ardoroza suno obliviigas la sordideso. Ma se on eceptas ico, omno esis tre atraktiva, e tote aparte la mestieraji di India e la spic-odori tante Indiana e quin me prizas flarar. Ulaloke, me vidis kuafeyo e la preco por haro-talio esis tilextreme chipa : 6 euri ! Ma konsiderante la probabla higieno-kondicioni, me nek intencis, nek deziris irar adibe.
Esis anke plura restorerii, ed Europana Franci semblis esar kontenta esar ibe e komendabis dishi. Ita restorerio, o prefere repasteyo, esis tote simpla, ma probable la preci dil repasti esis anke chipa. Opoze a un de ca repasteyi esis butiko tre atraktiva kun tre diversa produkturi importacita de la Indiana subkontinento. Me eniris ol e me konstatis ke ol esis neta e bone frequentata da Parisana turisti. Odoris anke agreable ye spici. Fine, me kompris libro pri la Indiana komunaji en Paris e lia kulturala prezenteso e to quon on povas vizitar, spektar e komprar icateme. Me kompris anke teo ye kokoso, "ayur-veda"-ala tizano, K.disko de Indiana muziko e bela sako ek juto kun Indiana deajo imprimita sur ol por portar ca omno.
Yen retala pagino pri la butiki ube me efektigis mea kompri. Kompreneble ol esas en la Franca patuazo* :

http://www.e-velan.com/PBCPPlayer.asp?ID=364402

Pos livir la paseyo Brady, me vidis multa personi veninta del Indiana subkontinento e de Sri Lanka. Multa vendeyi de la sama regiono dil mondo esis anke trovebla. Esis granda impreso di exotikeso. Tamen, ed ibe esis fortunoza difero kompare a kelka altra ne-Europana komunaji, nome nula sentimento od impreso di dessekureso. Onu nur voyajabis ad altra mondo-parto jacanta ye plura mili de kilometri (od adminime 12 hori de avion-flugado) dum restar en la sama regiono ed en la sama urbo. La globalismo per la interreto e per la enmigrado. Notinde, ke ica situeso esas tote recenta e ke parto del urbo Paris divenis Indiana erste ye l'extrema fino dil XXma yarcento e ye la komenco di ca XXIma yarcento. Se la cirkonstanci ne impedos ico, me intencas irar future plurafoye adibe.

:::><:::

dimanche 10 octobre 2010

"HEIMATGEFÜHL" (PATRIETO-SENTIMENTO)

xxx:::xxx

Olim, me lektis artiklo en Germana jurnalo ube matro skribis ke el volas transmisar a sua filii la "Heimatgefühl" (patrieto-amo o -sentimento), t.e. ke el volis irgakuste evitar chanjar sua lojeyo ad altra regiono od urbo por ke lua filii kreskez ed edukesez en stabila cirkumajo, havez radiki ibe ed esez plu sekura e felica. Ita linei kelke astonis ed amuzis me, ma per reflektar me opinionis ke el esis justa. Mea patro havis onklulo, qua naskis en la vilajo R. e sempre vivis ibe til lua morto ye la evo 83 yari. Tamen, ica onklulo nule esis stulta e senkultura persono, tote kontree, il esis bone edukita, studiabis mem en Universitato e frequentabis la artista medio. Dum lua aktiveso-tempo, il havis bona profesiono. Dum lua yuneso, il anke prizis voyajar. Ma il preferis restar ed habitar en ita vilajo pro ke lu havis, quale on dicas nunepoke, lua radiki ibe. Advere, la vilajo ipsa esis charmiva, cirkondata per kolini e bela naturo, ma ol esis vilajo e sen irga avantajo quan on trovas en la urbi. La onklulo tamen ne izolesis de la mondo, nam il esis perfekte bilingua Franca-Germana e tre prizis lektar pri maxim diversa temi precipue kulturoza (il esis naskinta kande ica vilajo Lotringiana esis anexita a Germania ante la unesma mondo-milito e, quankam France-parolanta mustabis lernar la Germana). Il posedis do amba kulturi Franca e Germana e tale havis granda aperturo a la mondo. Tamen, per restar en lua patrieto, il havis solida vivo-portuo e vivis plu bone e kande la morto frapas onu, ol ne esas tante kompleta kam por homi senradika.
Koncerne me, me pasis mea infanteso en la ipsa vilajo R. quale la onklulo di mea patro (e quale mea patro), ma mea matro qua esis sud-Francino ne tre prizis vivar en vilajo e kande me evis sep yari elu instigis sucesoze mea patro chanjar nia lojeyo a la vicina urbeto. Do, por me esis finita kun la edukado kun la "Heimatgefühl", mea matro multe plu prizis ica vivo e cirkumajo, me komencis kustumeskar pri co, ma kande me evis 14 yaro, mea patro maladeskis grave e mea matro sucesis irigar nia familio a sud-Francia ube trovesis lua familio. Me ne regretis ico, nam me pasabis mea vakanco che mea geavi ibe e ne esis tote stranjera en ita medio. Plu tarde kande me esis adulta pro profesionala motivi me instalesis en Parisana regiono.
La tempo pasis e me kustumeskis bone vivar en Francilia (altra nomo dil Parisana regiono). Nun me esas retretinto e sola. Kad me havas ula patrieto adube irar ? Kelka yari ante nun, la mediko di mea matro, qua lore habitis ankore en la sud-Franca urbo F. ube el venigabis mea patro e me,
questionis me kad me intencas pos retreto retrovenar ad ita urbo. Me nule intencis agar tale. Forsan, mea situeso ne esas la maxim bone posibla, nam me ne havas familio en Francilia, ma en la patrieti di mea patro e di mea matro, me havas nur kuzi sen granda relati kun li. E, precipue, habitante proxim Paris, me povas facile vizitar la splendidaji di ta urbo, irar a le Champs Elysées, a la Latina Quartero, a la gardeni vicinesanta la Luxemburg-palaco, vizitar la muzeo Le Louvre ed altra muzei, asistar expozi edc. E la regiono Francilia havas anke altra marveli : me povas exkursar a Versailles e vizitar lua kastelo, Rambouillet e la rezideyo dil Statestro, Monfort l'Amaury qua esas vilajo vizitata da aristokrati e reji, sen parolar pri Provins, Fontainebleau ed altra loki.
Kompare ad ica splendidaji, la regioni di mea origini esas vere sensapora. Ma se me vivabis ibe konstante, forsan me havus tote altra opiniono pro ke me havus "Heimatgefühl" (patrieto-sentimento).

xxx:::xxx